خودروسازان بزرگ در تلاشند تا تامین کنندگان خود را متنوع کنند تا وابستگی به یک منبع خاص را کاهش دهند. این استراتژی شامل یافتن تامین کنندگان محلی جدید است که بتوانند به سرعت نیازهای تولید را برآورده کنند. برخی از شرکت ها نیز به دنبال سرمایه گذاری در تولید داخلی قطعات برای تقویت زنجیره تامین خود و کاهش خطرات ناشی از اختلالات جهانی هستند. کاهش تغییرات اقتصادی و اجتماعی تاثیرات قابل توجهی بر تقاضای خودرو داشته است. با افزایش قیمت جهانی سوخت و افزایش توجه به مسائل زیست محیطی، بسیاری از مصرف کنندگان خودرو در جهان به خودروهای برقی و هیبریدی روی آورده اند. این تغییرات، تولیدکنندگان را مجبور به عرضه مدل های جدیدی کرده است که نیازهای جدید مشتریان را برآورده می کند. رقابت در صنعت خودرو به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
برندهای سنتی با چالش های جدی از سوی استارت آپ های نوآورانه ای که با فناوری های جدید و مدل های مختلف کسب و کار وارد بازار شده اند، مواجه هستند. این رقابت نه تنها بر قیمت ها تأثیر می گذارد، بلکه منجر به نوآوری های بیشتر در طراحی و تولید خودرو می شود. در این حالت، برندهای قدیمی باید به سرعت با تغییرات بازار سازگار شوند تا بتوانند سهم خود را حفظ کنند.
مصطفی طاهری، عضو کمیسیون صنایع شورا در گفت و گو با «دنیای خودرو» به بررسی چالش ها و فرصت های پیش روی صنعت خودروی ایران پرداخت. وی با اشاره به اهمیت حمایت از تولید داخلی، لزوم سرمایه گذاری در فناوری های نوین و توسعه خودروهای برقی و هیبریدی، برنامه های کمیسیون صنایع مجلس را برای ارتقای توان رقابتی خودروسازان داخلی و پاسخگویی به نیاز بازار تشریح کرد. بازارهای محلی و بین المللی.
چه اقداماتی برای کاهش وابستگی به مواد اولیه وارداتی و تقویت زنجیره تامین داخلی انجام می شود؟
یکی از مهم ترین اقدامات برای کاهش وابستگی به واردات مواد اولیه، شناسایی توانمندی های داخلی و استفاده از آن در تولید مواد اولیه است. دولت به دنبال ایجاد زیرساخت های لازم برای تقویت تولید داخلی از جمله فولاد، پلاستیک و مواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت خودروسازی است.
این سیاست شامل افزایش همکاری با بخش خصوصی، حمایت از تحقیق و توسعه و تشویق سرمایه گذاری در صنایع تولیدی است. در این راستا تشکل ها و اتحادیه های مختلف خودروسازی و قطعات یدکی خودروسازی باید به سمت هم افزایی و همکاری پایدار حرکت کنند تا توان تولید کشور در این زمینه ارتقا یابد. وزارت امنیت نیز با تدوین سیاست های حمایتی از جمله کاهش تعرفه واردات برخی مواد اولیه یا تخصیص ارز دولتی برای واردات این مواد تلاش می کند تا هزینه های تولید را کاهش دهد.
با تشویق تولید داخلی قطعات و مواد اولیه از طریق معافیت های مالیاتی و تسهیلات ویژه، زنجیره تامین برای کاهش آسیب ها و بحران های ناشی از نوسانات جهانی در تامین مواد اولیه تقویت می شود. این برنامه ها به کشور اجازه می دهد تا با کاهش وابستگی به واردات، در تامین منابع مورد نیاز صنعت خودروسازی مستقل تر عمل کند.
آیا برنامه ای برای ایجاد همکاری پایدار بین خودروسازان و تولیدکنندگان قطعات یدکی داخلی وجود دارد؟
بله؛ در حال حاضر، دولت و کمیته صنایع در حال تلاش برای ایجاد بسترهای همکاری بین خودروسازان و تولیدکنندگان قطعات یدکی برای ایجاد همکاری بلندمدت هستند. این همکاری ها به ویژه از طریق انعقاد قراردادهای بلند مدت و همکاری مشترک در زمینه تحقیق و توسعه شکل می گیرد. در این فرآیند، شرکت های خودروسازی و تولیدکنندگان قطعات یدکی می توانند با مشارکت در تولید قطعات یدکی و تامین مواد اولیه مورد نیاز، ریسک های ناشی از تغییرات اقتصادی و سیاسی را کاهش دهند.
به این ترتیب زنجیره تامین قوی تری شکل می گیرد که می تواند مشکلات ناشی از واردات و نوسانات بازارهای جهانی را برطرف کند. از سوی دیگر، دولت با ارائه تسهیلات، مشوق های مالی و حمایت از قطعه سازان داخلی به برقراری این روابط پایدار کمک می کند.
به عنوان مثال، کاهش کارایی هزینه های تامین، افزایش تعاملات تجاری و تخصیص منابع مالی برای توسعه ظرفیت تولید قطعات یدکی باکیفیت مورد نیاز خودروسازان از جمله اقداماتی است که منجر به تقویت این همکاری ها می شود. این رویکرد باعث می شود قطعه سازان داخلی توانایی تولید قطعات باکیفیت با هزینه کمتر را داشته باشند و در نتیجه خودروسازان نیز می توانند با هزینه کمتر تولید کنند.
دولت چه مشوق هایی برای افزایش سرمایه گذاری در تولید قطعات خودروهای پیشرفته و الکتریکی ارائه کرده است؟
دولت برای جذب سرمایه گذاری در تولید قطعات خودروهای پیشرفته و الکتریکی، مشوق هایی مانند معافیت های مالیاتی، تسهیلات بانکی با نرخ سود پایین و حمایت از برنامه های تحقیق و توسعه را برای قطعه سازان در نظر گرفته است. این مشوق ها به طور خاص سرمایه گذاران داخلی و خارجی فعال در زمینه تولید قطعات یدکی خودروهای برقی و هیبریدی را هدف قرار می دهد تا هزینه های سرمایه گذاری را کاهش داده و روند تولید را سرعت بخشد.
برنامه ریزی برای جذب فناوری های جدید از شرکت های پیشرفته بین المللی و انتقال دانش فنی به تولیدکنندگان داخلی نیز از دیگر مشوق هاست.
به طور مشخص، دولت به شرکت ها و سرمایه گذاران فعال در تولید خودروهای برقی و قطعات آنها کمک می کند تا از تسهیلات ویژه در قالب وام های بلندمدت و کم بهره استفاده کنند. این مرکز به طور خاص برای مراحل اولیه تولید و به منظور کاهش هزینه های ایجاد و توسعه خطوط تولید در نظر گرفته شده است. همچنین تقویت زیرساخت های لازم برای حمایت از این نوع تولید از جمله تامین انرژی های تجدیدپذیر و بهبود شبکه های توزیع برق به منظور تکمیل کار.
چگونه از ظرفیت دانش بنیان بنگاه ها برای تولید مولفه های استراتژیک استفاده می شود؟
استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان برای تولید قطعات استراتژیک به ویژه در حوزه فناوری های نوین مانند باتری های پیشرفته، سامانه های الکترونیکی خودروهای برقی و فناوری های کنترل هوشمند در دستور کار قرار دارد. دولت از طریق تسهیلات مالی و مشوق های قانونی، شرکت های دانش بنیان را به مشارکت در فرآیند تولید قطعات پیشرفته و استراتژیک خودرو تشویق می کند.
این مشوق ها شامل حمایت مالی در قالب پروژه های تحقیقاتی مشترک، کاهش هزینه های تحقیق و توسعه و ارائه امکانات آزمایشگاهی و تحقیقاتی برای آزمایش و بهبود فناوری های جدید است. همچنین با ایجاد شبکه های همکاری بین دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت های تولیدی، دولت می تواند از دانش و فناوری های جهانی برای بهبود فرآیند تولید استفاده کند.
این همکاری ها می تواند شامل انتقال فناوری، مشاوره فنی و استفاده از قابلیت های نوآورانه برای تولید قطعات استراتژیک مورد نیاز صنعت خودرو باشد. به این ترتیب بنگاه های دانش بنیان نه تنها به رشد و توسعه صنعت خودروسازی داخلی کمک می کنند، بلکه نقش فعالی در توسعه فناوری های پیشرفته و رقابت پذیری جهانی ایفا می کنند.
آیا برنامه ای برای انتقال فناوری از خودروسازان مطرح جهانی به تولیدکنندگان داخلی وجود دارد؟
بله، فناوری در قالب قراردادهای همکاری مشترک و پروژه های تحقیق و توسعه از خودروسازان پیشرو جهانی به تولیدکنندگان داخلی منتقل می شود. یکی از برنامه های دولت در این زمینه جلب همکاری های بین المللی با خودروسازان بزرگ جهانی است. این همکاری ها می تواند شامل پروژه های مشترک، انتقال دانش فنی و آموزش نیروی کار به منظور بهبود کیفیت و بهره وری صنعت خودروسازی محلی باشد.
به منظور تسهیل این روند، دولت در نظر دارد موانع قانونی و تجاری بین ایران و کشورهای توسعه یافته در صنعت خودروسازی را کاهش دهد. در این راستا، به ویژه در زمینه تولید خودروهای الکتریکی و هیبریدی، همکاری با خودروسازان جهانی می تواند منجر به انتقال فناوری های جدید مانند باتری های پیشرفته، سیستم های مدیریت انرژی و سیستم های رانندگی خودران شود.
همچنین کشورهایی که در فناوری های پیشرفته خودروسازی و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر موفق بوده اند، می توانند به عنوان الگو برای پیاده سازی مدل های تولیدی در ایران مورد استفاده قرار گیرند. این فرآیند می تواند در کاهش هزینه ها و افزایش کیفیت محصولات داخلی موثر باشد.
با توجه به تحولات فناوری های تولید در سطح جهانی، چه برنامه هایی برای دستیابی به رشد متوازن و موازی خودروسازی داخلی با همتایان خارجی خود در این صنعت در نظر گرفته شده است؟
اتوماسیون نقش مهمی در بهبود کیفیت تولید، کاهش هزینه ها و بهبود فرآیندهای تولید در صنعت خودروسازی داخلی دارد. فناوری مدرن را می توان در زمینه های مختلفی مانند طراحی خودرو، پیش بینی مشکلات احتمالی در خطوط تولید و بهبود فرآیندهای کنترل کیفیت مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال، الگوریتم ها برای تجزیه و تحلیل داده ها و شبیه سازی فرآیندهای مختلف تولید استفاده می شود که باعث کاهش خطا و افزایش بهره وری می شود.
اتوماسیون در خطوط تولید می تواند هزینه های تولید را کاهش داده و دقت و سرعت عملیات را افزایش دهد. با استفاده از ربات های پیشرفته و سیستم های خودکار، کیفیت قطعات یدکی و وسایل نقلیه بهبود می یابد و فرآیندهای تولید با کاهش دخالت انسان، بهره وری بیشتری را به دست می آورند. دولت نیز از تحقیق و توسعه در این زمینه حمایت می کند و به دنبال به کارگیری این فناوری ها در صنعت خودروسازی ایران است.