با وجود قوانین مشخص در مورد الزام شماره گذاری خودروها قبل از تحویل به مشتری، همچنان شاهد برخی از خودروهای وارداتی بدون پلاک در نمایشگاه ها برای فروش هستیم. طبق قانون کلیه خودروها پس از تایید اصالت و ثبت اطلاعات مالک باید شماره گذاری شوند و خروج خودرو از کارخانه بدون پلاک اکیدا ممنوع است. این الزام قانونی با هدف شفافیت در روند مالکیت و کاهش تخلفات طراحی شده است. اما در واقعیت به دلایل مختلف نادیده گرفته می شود.
از سوی دیگر، برخی از دلالان به عمد خودروهای بدون پلاک را به دلیل تمایل به نگهداری یا افزایش قیمت در آینده نگهداری می کنند. در این صورت خودروهای وارداتی نه تنها به دست مصرف کنندگان واقعی نمی رسد، بلکه ابزاری برای افزایش بی رویه قیمت ها می شود. البته این خودروها دارای پلاک هستند و فقط پلاک مورد نیاز نصب شده است.
با نارضایتی روزافزون مردم از کیفیت برخی خودروهای داخلی و رشد نجومی قیمت ها، آزادسازی واردات خودروهای خارجی به عنوان یکی از راهکارهای اصلی دولت برای تنظیم بازار مطرح شده است. اهداف این سیاست شامل چند مفاد مهم بود. قرار بود ورود خودروهای خارجی به عنوان رقیب جدی قیمت خودروهای داخلی و وارداتی را کاهش دهد. مصرف کنندگان ایرانی پس از سال ها محرومیت از خودروهای باکیفیت، انتظار گزینه های بهتری را داشتند و واردات خودرو می تواند انحصار شرکت های داخلی را کاهش دهد و رقابت را افزایش دهد.
حال چرا پس از گذشت چند ماه از اجرای این سیاست، خودروهای وارداتی نه تنها تاثیر بسزایی در بازار دارند، بلکه بیشتر در نمایشگاه های خودرو دیده می شوند؟ دلیل مهم این امر روند عرضه خودروهای وارداتی به صورت قرعه کشی است. بر این اساس، بسیاری از افرادی که به طور کلی قصد خرید خودروهای وارداتی را ندارند، اما شرایط شرکت در قرعه کشی را دارند، با واگذاری امتیاز خود به واسطه ها و از سوی دیگر مصرف کنندگان واقعی که قصد دارند، به مشتری مجازی تبدیل می شوند. خرید و رانندگی خودرو شما باید کالای مورد نظر خود را با قیمتی بسیار بالاتر از دلالان خریداری کنید که در اکثر موارد به دلیل تفاوت قیمت شرکت و بازار از این تصمیم صرف نظر می کنند.
یکی دیگر از دلایل عدم حضور خودروهای وارداتی در خیابان ها این است که قیمت خودروهای وارداتی به دلیل عوارض گمرکی بالا و استثمار واسطه ها به حدی رسیده است که مصرف کننده عادی ایرانی توان خرید آن را ندارد. این خودروها به اقلام لوکسی تبدیل شدند که عمدتاً توسط نمایشگاه ها یا خریداران خصوصی برای فروش مجدد خریداری می شدند.
همچنین بخش زیادی از خودروهای وارداتی بلافاصله پس از عرضه از طریق نمایشگاه ها خریداری و با قیمت های بالاتر به فروش می رسد. این چرخه عملاً مصرف کننده نهایی را از دسترسی مستقیم به این خودروها محروم کرده است. از سوی دیگر حجم واردات بسیار کمتر از تقاضای واقعی بازار است. این محدودیت به این معناست که حتی اگر خودروهای وارداتی به دست مصرف کنندگان واقعی برسد، تاثیر قابل توجهی بر تنظیم بازار نخواهد داشت.
با وجود واردات، قیمت ها نه تنها کاهش یافت، بلکه در بسیاری از موارد افزایش یافت. این وضعیت نشان می دهد که واردات محدود نمی تواند رقابت جدی در بازار ایجاد کند. اگرچه واردات خودروهای خارجی با امیدواری آغاز شد، اما در حقیقت با محدودیت عرضه، گرانی و سوء استفاده واسطه ها مواجه شد. برای اینکه این سیاست به بهبود بازار خودرو کمک کند، اصلاحات جدی در روش واردات، توزیع و نظارت بر بازار ضروری است.
قیمت KMC T8 30 میلیون تومان افزایش یافت
برخی خودروهای داخلی دیروز شاهد افزایش و کاهش قیمت از 1 تا 10 میلیون تومان بودند. تارا اتوماتیک (مدل 85) (1403) با 10 میلیون تومان افزایش، شاهین اتوماتیک (1403) با 7 میلیون تومان افزایش به 793 میلیون تومان و شاهین (بدون سانروف) (1403) با افزایش 6 میلیون تومانی به 741 میلیون تومان رسید. از سوی دیگر، پژو 207 تیپ 5 (1402) با 10 میلیون تومان کاهش به 725 میلیون تومان، داینا پلاس توربو (1403) با 7 میلیون تومان کاهش به یک میلیارد و 10 میلیون تومان و پژو 207 رسید. پانوراما اتوماتیک (مدل 85) (1403) به 5 میلیون تومان رسید و به یک میلیارد و 2 میلیون تومان رسید.
از سوی دیگر شاهد افزایش قیمت خودروهای مونتاژی از 5 به 30 میلیون تومان بودیم. KMC T8 (1403) با افزایش 30 میلیون تومانی یک میلیارد و 750 میلیون تومانی، Tigard MVM X55 Pro (1403) با افزایش 10 میلیون تومانی. و 530 میلیون تومان و فینیکس تیگو 7 پرو پریمیوم (1403) با افزایش 10 میلیون تومانی و 2 میلیارد و 20 میلیون تومانی و هیما اس 7 پلاس (1403) با افزایش 5 میلیون تومانی، 1. میلیارد و 815 میلیون تومان.
در بین خودروهای وارداتی نیز شاهد کاهش 50 میلیون تومانی قیمت آنها بودیم. با کاهش 50 میلیون تومانی قیمت سوزوکی سیاز (2023) به یک میلیارد و 700 میلیون تومان، قیمت JAC GS3 Emzoom (2023) با 50 میلیون تومان کاهش به 2 میلیارد و 650 میلیون تومان رسید. ونوسیا استار (2023) با 50 میلیون تومان به 2 میلیارد و 750 تومان.