قیمت خودرو در بازار آزاد روز گذشته با یک نزول فراگیر مواجه شد، بهطوریکه بیش از ۹۰درصد خودروهای داخلی و مونتاژی با افت قیمت مواجه شدند و قیمت برخی خودروها حتی تا ۹۰میلیون تومان در یک روز کاهش یافت. به نظر شما دلیل ریزش قیمتها در بازار چیست؟
برخی کارشناسان معتقدند مردم برای شرکت در طرح فروش اقدام به خروج از برخی بازارها کردند و این سرمایهداران موقتا از بازار طلا، بورس و مسکن فاصله گرفتند. به نظر شما با تعیین تکلیف طرح دوم سامانه یکپارچه فروش خودرو دوباره شاهد حرکت سرمایههای سرگردان در کدام بازارها خواهیم بود؟
باتوجه به رشد بیسابقه قیمت خودرو طی چند سال گذشته، شرکتهای خودروساز در اواخر سال گذشته برخی محصولات خود را تا پایان سال در قالب طرح یکپارچه پیشفروش کردند. دراین طرح نوع و موعد تحویل ۹۰۰هزار نفر از متقاضیان مشخص و قرار شد این خودروها حداکثر تا زمستان سال بعد به متقاضیان تحویل داده شود.
طی روزهای اخیر شاخص بورس نیز کاهشی بوده و به نظر میرسد سرمایهگذاران دنبال سرمایهگذاری در بازارهای باثباتتری هستند. بازگشت سرمایهها به سمت خودرو شاید در کوتاهمدت اتفاق بیفتد، اما این بازار، مقطعی و محدود به برندگان قرعهکشی خودرو خواهد بود و پس از آن دوباره هزاران نفر به دنبال سرمایهگذاری مطمئن خواهند گشت. از سوی دیگر، بازار مسکن هم خارج از توان این سرمایهگذاران است، بهطوریکه آنها توان خرید مسکن بهواسط فروش خودرو یا دلار و طلا را ندارند و چنین به نظر میرسد که بازار ثبت نام خودرو فعلا داغ خواهد بود.
همانطور که شاهدیم، قیمت خودرو در بازارآزاد با ریزش مواجه است و روزبهروز به تعداد فروشندگان خودرو اضافه میشود و متقابلا از تعداد خریداران نیز بهشدت کم میشود تاجاییکه برخی از فعالان و کارشناسان بازار، تعداد خریداران خودرو از بازار آزاد را صفر اعلام میکنند. همین موضوع باعث شده است مردم به دنبال بازار جایگزین باشند.
در مرحله دوم پیشفروش خودرو نیز شرکتهای خودروسازی از متقاضیان جدید خودرو ثبتنام کردند. خوشبختانه در مرحله دوم فروش خودرو در قالب سامانه یکپارچه استقبال محدودی از دومین دوره طرح فروش یکپارچه خودرو شده و دیگر خبری از صفهای میلیونی برای خرید خودرو نیست. بهنظر میرسد بخش عمده این موضوع ناشی از آن است که سال گذشته به بخش عمده تقاضاهای واقعی بازار پاسخ داده شده است. طبق برآورد مسئولان وزارت صمت، میزان تقاضای واقعی خودرو در ایران سالانه رقمی بین یک تا ۱.۵میلیون خودرو است و چنانچه این ارقام را مبنای محاسبه قرار دهیم میتوان گفت بخش زیادی از تقاضای بازار تاکنون از طریق سامانه یکپارچه پاسخ داده شده و از تعداد متقاضیان واقعی بازار بهشدت کاسته شده است.
رشد عرضه محصولات نو و دست دوم در بازار خودرو نشاندهنده حرکت سرمایه ها از این بازار به سمت یک بازار قابل اطمینان دیگر است. به نظر شما دلیل افزایش عرضه خودرو به بازار چیست؟
برخی کارشناسان معتقدند؛ سرمایههای سرگردان از بازار خودرو به سمت بازار بورس و طلا و مسکن در حرکت هستند. به نظر شما برای مدیریت و بهکارگیری این سرمایه در مسیر رشد تولید چه اقداماتی موثر خواهد بود؟
جدی تصریح کرد: «مجلس طی این سالها راهکارهای متفاوتی را برای تسهیل واردات و ایجاد تعادل در بازار خودرو به دولت ارائه کرد که متاسفانه مورد توجه و اعتنای مسئولان وقت قرار نگرفت. اما خوشبختانه در دولت سیزدهم این ضرورت احساس شده است و کارشناسان وزارت صمت نیز همگام با مجلس به دنبال راهکارهای موثر برای کاهش نوسانات بازار خودرو هستند.» وی افزود: «با وجود ریزش قیمتها، همانطور که شاهد هستیم خریداران از حضور در بازار پا پس کشیدهاند. زیرا احساس میکنند دولت در مدیریت بازار جانب متقاضیان را گرفته است و واردات خودرو دیر یا زود حباب نرخ محصولات را از بین خواهد برد.»
فاصله قیمت خودرو بین بازار و کارخانه یکی از مهمترین عواملی است که مردم را به خرید مستقیم خودرو از کارخانه تشویق میکند. البته دولت در این سالها تلاش کرد که با دخالت و سیاستهای دستوری این مشکل را برطرف کند. اما همانگونه که مشاهده میشود این سیاستهای دستوری جوابگوی آشفته بازار خودرو نیستند. قیمتگذاری دستوری خودرو در این سالها باعث شد شکاف قیمتی خودرو بین بازار و کارخانه روزبهروز عمیقتر از گذشته باشد و همچنین دولت را از هدف تکنرخی کردن خودرو دور کند. به عبارت دیگر، دخالتهایی که تا به امروز در حوزه صنعت و بازار خودرو صورت گرفت، تنها موجب چندنرخیشدن خودرو و پرورش سیستم دلالی در بازار خودرو شد.