شرکت های خودروسازی منتظر تعیین نیاز و تعرفه ارزی خود هستند

بازار خودرو کشور در هفته های اخیر شاهد نوسانات شدیدی بوده است و این تغییرات بازتابی از تحولات سیاسی، اقتصادی و ارزی کشور است. با موضوع واردات خودروهای فرسوده و تصویب مقررات مربوطه، شوک مثبتی در بازار ایجاد کرد که منجر به کاهش موقت قیمت شد. اما این روند مثبت چندان دوام نیاورد. چرا که با افزایش مجدد قیمت دلار، قیمت خودروها نیز دوباره روند صعودی به خود گرفت و برخی مدل ها با افزایش چند میلیون تومانی مواجه شدند.

این در حالی است که کاهش قیمت دلار و بازگشت آن به کمتر از 60 هزار تومان با روی کار آمدن دولت جدید و تاثیرات آن بر بازار، قیمت ها را دوباره در مسیر نزولی قرار داد. از سوی دیگر بازگشت فروش خودرو به خودروسازان و خروج آنها از مقررات دولتی اتفاق مهمی در بازار محسوب می شود.

ایران خودرو پس از 18 ماه بار دیگر به فروش مستقیم خارج از سیستم روی آورد. اما زمانی که دولت جدید وظایف خود و تیم اقتصادی دولت متشکل از وزیر حراست، وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی و سیاست های این تیم را برعهده بگیرد، بازار خودرو نیز راه خود را پیدا خواهد کرد.

در این زمینه با حسن قاضیان فعال و کارشناس بازار خودرو گفت وگو کردیم.

بازار خودرو کشور در هفته های اخیر شاهد چه تغییراتی بوده است؟

بازار در هفته های اخیر روندی سینوسی داشته است. با ورود خودروهای فرسوده وارداتی و بحث تصویب آیین نامه، بازار شوکه شد و قیمت ها اندکی کاهش یافت. این روند تا دو هفته بعد ادامه داشت اما تحت تاثیر رشد قیمت دلار در یکی دو هفته اخیر قیمت ها اندکی افزایش یافت و قیمت برخی خودروها چند میلیون تومان افزایش یافت. البته این موضوع دیری نپایید و با بازگشت قیمت دلار به کمتر از 60 هزار تومان و همچنین تحت تاثیر روی کار آمدن دولت جدید، قیمت ها بیش از قیمت دلار کاهش یافت. .

به نظر می رسد این روند تا مدتی ادامه داشته باشد و بازار همچنان متاثر از اتفاقات بیرونی مانند انتخاب وزیر و دولت جدید و همچنین تعیین ساختار اقتصادی دولت چهاردهم باشد. اما تیم اقتصادی جدید و تصمیمات آن تاثیر زیادی بر همه بازارها خواهد داشت. بازار خودرو و البته صنعت خودرو به شدت از این موضوع متاثر خواهد شد.

در روزهای اخیر شاهد فروش خارج از سیستم خودروسازان به ویژه ایران خودرو پس از 18 ماه بوده ایم. این روند را چگونه ارزیابی می کنید؟

با این حال، هر چه خرید خودرو آسان‌تر باشد، در بازار مثبت‌تر خواهد بود. البته به نظر می رسد فروش فعلی ایران خودرو نیز خارج از سامانه باشد، اما مشابه فروش به سامانه از طریق کسر وجوه و به نوعی از طریق قرعه کشی است. همچنین به نظر می رسد بحران فروش در بازار خودرو کشور همچنان ادامه دارد و خودروساز قادر به فروش محصولات خود آنگونه که قصد دارد نیست.

اما اینکه بار دیگر فروش خودرو در اختیار خودروساز قرار گرفته، نکته مثبتی است و می تواند سیگنال مثبتی را به بازار ارسال کند. با این حال، آنچه در فروش توسط سازنده خودرو اهمیت دارد، موضوع زمان تحویل است. اگر زمان تحویل کوتاه باشد و تعداد محصولات فروخته شده زیاد باشد، بازار به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد. علاوه بر این، این رویداد نیز تاثیر مثبتی بر خودروساز خواهد داشت. زیرا تیراژ بیشتری خواهد داشت.

اما اگر خودروها ظرف یک سال و چند ماه تحویل داده شوند، این امر تاثیر مثبتی در بازار نخواهد داشت. زیرا یک بار دیگر شانس، شانس و قرعه نقش خواهد داشت و عموم مردمی که قصد خرید خودرو را دارند نمی توانند آن را تهیه کنند و دوباره شاهد تکرار گذشته خواهیم بود. بنابراین، زمان تحویل خودرو بسیار مهم است.

آیا این کاهش قیمت در روزهای اخیر ثابت می ماند یا دوباره قیمت شکل می گیرد؟

در بازار خودرو قیمت از منطق خاصی پیروی نمی کند. یعنی در حالی که قیمت ها کاهش یافته، تغییری در عرضه خودرو شاهد نیستیم و امسال حجم تولید و فروش کاهش چشمگیری داشته است. برخی از شرکت ها همچنان در تحویل خودرویی که حتی قبل از سال گذشته هزینه آن پرداخت شده، تاخیر دارند.

بنابراین رکود شدید بازار و پیش بینی آینده باعث شد تا قیمت درج شده در آگهی خودرو با قیمتی که در نهایت به آن فروخته شده تفاوت قابل توجهی داشته باشد. در حال حاضر ممکن است قیمت کالای تبلیغ شده در پلتفرم های فروش نسبت به هفته قبل 10 میلیون تومان کاهش داشته باشد اما اگر فروشنده واقعا قصد فروش داشته باشد; در پایان معامله این کاهش به 20 میلیون تومان می رسد.

بنابراین رکود شدید بازار باعث شد تا قیمت بیش از آنچه در تبلیغات می بینیم کاهش یابد. علاوه بر این، بسیاری برای واردات و خرید خودروهای دست دوم آماده شده اند و به سراغ خرید محصولات موجود در بازار نمی روند. حال باید منتظر ماند و دید وزیر جدید امنیت و البته وزیر اقتصاد و همچنین رئیس بانک مرکزی چه کسی خواهد بود.

جلسات رای اعتماد باید تکمیل شود تا تیم اقتصادی دولت جدید تشکیل شود. پس از آن متوجه می شویم واردات خودروهای فرسوده که آیین نامه آن در روزهای پایانی دولت قبل ابلاغ شده بود چگونه و با چه کیفیتی اجرا می شود و آیا تغییری در آن ایجاد می شود یا خیر. به نظر من، این امر انتظارات بازار را با رکود شدیدتری مواجه کرده است و هرکسی که این روزها بخواهد خودرو بخرد می تواند قیمت بهتری را از یک فروشنده واقعی دریافت کند.

با این جزئیات می توان گفت که بسیاری از طرح های فروش جدید مورد استقبال قرار نخواهند گرفت؟

خیر پذیرایی خواهد بود با این حال هنوز حاشیه سود برای این خودروها وجود دارد و خیلی ها به دنبال کسب سود هستند. اما اولویت برخی تغییر کرده است. برخی ممکن است سرمایه خود را برای واردات خودروهای دست دوم پس انداز کنند که از جذابیت بیشتری برخوردار هستند. برخی نیز ممکن است بخشی از سرمایه خود را برای خرید محصولات ایران خودرو اختصاص داده باشند. با این حال، تا زمانی که فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار وجود دارد، بسیاری از افراد حاضر به سرمایه گذاری و واسطه گری در این بخش هستند.

بنابراین اینطور نیست که هیچکس تمایلی به خرید خودروهای داخلی و چینی نداشته باشد. اما آنچه مهم است همانطور که تاکید کردم تاریخ تحویل خودروهاست. هر چه روند ثبت نام و تحویل خودروها کوتاهتر باشد، تعداد واسطه ها در بازار کمتر می شود و هر چه این فاصله بیشتر باشد، تعداد واسطه ها در بازار بیشتر می شود. طبیعی است که بسیاری از افراد برای استفاده خودرو می خرند و می خواهند محصول را سریعتر تهیه کنند. بارها دیده ایم که قیمت کارخانه نزدیک به بازار و حتی منفی است، استقبال از آن خودرو کمتر بوده و صرفا برای مصرف شخصی انجام می شود.

به نظر شما در فروش جدید کدام محصولات ایران خودرو برای خرید مشتریان جذابیت بیشتری خواهد داشت؟

محصولات ایران خودرو اغلب حاشیه سود بالایی دارند و تقریبا تمامی محصولات این شرکت مشتریان زیادی دارند. اما به نظر من فروش محصولات رایا برای مشتریان بسیار جذاب خواهد بود. از این پس انتظار می رود این محصول حاشیه سود بالایی داشته باشد. اما نوع فروش و زمان تحویل خودرو از ایران خودرو بسیار حائز اهمیت است. در هر صورت بازار خودرو در ماه های آینده شرایط خاصی پیدا خواهد کرد. تشکیل دولت جدید و شفاف سازی سیاست های کلی آن بر بازار خودرو و قیمت آن تاثیرگذار است.

تیم جدید اقتصادی دولت چگونه می تواند تاثیر مثبتی بر بازار خودرو داشته باشد و باعث کاهش قیمت خودرو شود؟

اولین قدم برای تیم اقتصادی جدید باید تعیین ماموریت نرخ ارز، توزیع آن و عرضه آن به تولید و واردات باشد. تیم جدید باید در این زمینه انعطاف و سرعت بیشتری داشته باشد و خیلی سریع تکلیف متقاضیان ارز برای تولید و واردات را مشخص کند.

مورد دوم بحث واردات خودرو و تخصیص ارز است و در این زمینه باید هماهنگی بین وزارت حراست، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد وجود داشته باشد. برای تسریع در روند واردات، مقدار ارزی را که می توان به واردات اختصاص داد محدود کنید.

موضوع دیگر تعیین تعرفه گمرکی برای تولید و واردات خودرو است. وزارت دفاع باید ماموریت تولید را مشخص کند. چه مقداری تولید کنیم و تعرفه واردات قطعات خودرو برای این مقدار تولید چقدر است؟ تعیین تکلیف ارز، تعرفه ها، واردات خودرو، میزان تولید و از همه مهمتر بحث قیمت گذاری دستوری می تواند بر بازار تاثیرگذار باشد.