علی قنبری، اقتصاددان و عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
برخی کارشناسان معتقدند؛ تنگناهای ارزی همچنان مسیر دسترسی دولت به منابع مالی را محدود کرده است و به همین دلیل نباید درخصوص کالاهایی که ارز بری بالای دارند، شتابزده عمل شود. چرا شما تداوم قانون ممنوعیت واردات خودرو را در تضاد منافع مردم و دولت می دانید؟
تعرفه گمرکی خودروهای وارداتی تا چه میزان می‌تواند در راستای واردات خودروهای دارای کیفیت مناسب موفق عمل کند؟
محصولات خودروسازان جهانی در بازار داخلی ما چندصد درصد از نمونه صفرکیلومتر آنان در منطقه بیشتر ارزش‌گذاری می‌شود. برخی کارشناسان معتقدند اگر هزینه سی‌کی‌دی‌کاری را صرف واردات خودروهای کم‌کارکرد کنیم، دوبرابر مونتاژ خودروهای چینی، واردات خواهیم داشت. نظر شما در این خصوص چیست؟
منابع ارزی محدود است و امکان اختصاص آن به واردات خودرو وجود ندارد و از طرف دیگر بانک مرکزی می‌گوید برای واردات خودرو باید منشأ ارز برای این نهاد مشخص باشد و مخالف تامین ارز از منشأ خارجی یا ارزهای مردم است. اما فعالان حوزه واردات خودرو وعده می‌دهند که از اعتبارات بین‌المللی و ارز ایرانیان خارج کشور استفاده خواهند کرد. درهرحال اگر بانک‌مرکزی اجازه دهد مردم با ارز خود یا با ارز منشأ خارجی خودرو وارد کنند، این مشکل برطرف خواهد شد.
این‌که برخی نمایندگان مجلس می‌گویند مردم باید با ارز خودشان اقدام به خرید خودرو کنند، در صورت عملی‌شدن چه نتیجه‌ای خواهد داشت؟
طی پنج سال گذشته تنها دلیلی که باعث شد دولت به ممنوعیت واردات خودرو اصرار داشته باشد، تحریم‌های تخصصی صنعت خودرو و به دنبال آن محدودیت‌هایی ارزی بود. واردات خودرو ممنوع شد تا منابع ارزی صرف واردات کالاهای اساسی و اقلام مورد نیاز و ضروری مردم شود. الان هم بعد از گذشت چند سال همچنان زیر سایه تحریم‌ها با این محدودیت مواجه هستیم و نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر این که تامین ارز برای واردات خودرو سبب نوسانات ارزی شود.
وقتی فشار برای واردات خودرو با این روش زیاد شود، طبیعی است که قیمت ارز تا ۶۰هزار تومان افزایش یابد و تورم داخلی نیز چند درصدی افزایش پیدا کند. اگر بپذیریم خودرو خارجی را وارد کنیم، باید این تبعات را نیز بپذیریم. اما اگر قرار باشد با ارز دولتی خودرو وارد کنیم نیز حقیقت این است که اصلا ارزی نداریم که به این کار اختصاص دهیم. بنابراین بهترین راهکار این است که فعلا پرونده ورود خودروهای خارجی دست دوم را ببندیم و کنار بگذاریم، چون از هر طرف نگاه می‌کنیم، به زیان ملت است. به هیچ وجه این نوع واردات خودرو به سود ملت ایران نیست.
ابتدا باید پذیرفت خودرویی که چند سال کارکرده و سپس وارد کشور می‌شود، مستعمل است و قطعات یدکی ندارد. نباید کشور را تبدیل به انبار ضایعات دیگر کشورها کنیم. اگر قرار باشد ۳۰۰هزار خودرو را وارد کنیم و هر یک در خیابانی رها شوند، نیاز خودرویی کشور برطرف نمی‌شود، اصلا چرا باید دست به واردات خودرو مستهلک و بی‌کیفیت خارجی بزنیم.
داریوش بدیعی‌ثابت، فعال و کارشناس صنعت و تجارت نیز در همین خصوص به «دنیای‌خودرو» گفت: «در راستای کاهش ارزبری صنعت واردات خودرو و عرضه حداکثری محصولات به بازار، لایحه واردات خودروهای کارکرده به تصویب نهایی نمایندگان مجلس رسید و مجمع تشخیص مصلحت نظام هم مصوبه جلس را مغایر سیاست‌های کلی ندانست و آن را تایید کرد. با نظر مثبت مجمع، رسانه‌ها از شکست سد واردات خودرو نوشتند. هرچند این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است، اما هنوز یک چالش دیگر باقی مانده که آن هم مربوط به بانک مرکزی و بحث تامین ارز واردات خودرو است.»
انتقاد شما به مجوز واردات یا اختصاص ارز به کدام کالاها وارداتی است؟
واردات خودروهای کارکرده تا چه اندازه با مراحل اجرایی فاصله دارد؟
موضوع تعرفه گمرکی زمانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت که یک دستگاه خودرو از گمرک کشور به دست مصرف‌کننده برسد که طی این مدت اراده‌ای در این خصوص نبوده است. باید بپذیریم که شرایط اقتصادی مساعد نیست. اگر قرار باشد ملت از ارز شخصی یا به‌عبارتی ارز بازار آزاد استفاده کنند، آثار تورمی جدی خواهد داشت؛ آثاری که در شرایط تورمی کشور، به یک بار اضافی برای اقتصاد کشور تبدیل خواهد شد. اگر هم قصد داشته باشیم، ارز دولتی تخصیص بدهیم، چنین امکانی وجود ندارد.