«تی‌رکس» تصفیه شده در پمپ بنزین؟!

هر چقدر هم که این باور گسترده باشد، درست نیست. نفت از بدن تجزیه‌شده دایناسورهای باستانی ساخته نمی‌شود. به دلایلی عجیب، این ایده که نفت از دایناسورها تشکیل می‌شود، در ذهن بسیاری از مردم جا خوش کرده ‌است. اما نفت از تریلیون‌ها جلبک کوچک و پلانکتون به دست می‌آید.

از آنجاکه جلبک‌ها و پلانکتون‌ها، ده‌ها تا صدها میلیون سال پیش مردند، به ته دریا رفتند، انباشته و توسط لایه‌های رسوب مدفون شدند. در نهایت، پس از میلیون‌ها سال در یک محیط پرفشار و کم‌اکسیژن، جلبک‌ها و پلانکتون‌ها «پخته» شدند و به آن ماده سیاه چسبنده تبدیل شدند که ظاهرا ما انسان‌ها با وجود تهدید یک وضعیت اضطراری آب و هوایی نمی‌توانیم از آن دل بکنیم.

در حالی که دایناسورها یا تی‌رکس‌ها ممکن است پس از مرگ خود در قعر اقیانوس پیدا شوند اما بعید است که به نفت تبدیل شوند. این تا حدی به این دلیل است که برای تبدیل مواد آلی به نفت به محیطی فاقد اکسیژن نیاز است. پس از مرگ، آنها تبدیل به یک وعده غذایی برای موجودات آبزی کوچک‌تر می‌شدند و آنها را از هم جدا می‌کردند تا زمانی که به استخوان برسند، درست پیش از آنکه بتوانند دفن شوند.

اسکلت خزندگان ماقبل تاریخ مانند پلزیوسارها و ایکتیوسورها (که هیچ‌کدام دایناسور به حساب نمی‌آیند) در همان لایه‌های زمین‌شناسی مانند نفت یافت شده‌اند و ممکن است ذخایر نفتی را آلوده کرده باشند. اما اینکه بگوییم نفت از دایناسورها به‌دست می‌آید مانند این است که بگوییم نان از حشرات درست می‌شود، فقط به این دلیل که گاهی یکی از آن‌ها در آرد می‌افتد.

رسوبات نفتی در دریاهای کم‌عمقی که نزدیک سطح پر از حیات اما در بستر دریا راکد و مرده بودند، شکل گرفتند. وقتی پلانکتون‌ها و میکرواورگانیسم‌ها به سمت بستر دریا سرازیر می‌شدند، رسوبات زیر آن‌ها فرصت فاسد شدن پیدا نمی‌کردند.

این رویداد سبب به دام افتادن ماده آلی در یک لایه‌ فاقد اکسیژن می‌شد که با فشرده شدن از سمت بالا، پایین‌تر و پایین‌تر فرو می‌رفت. پس از گذشت ۱۰۰میلیون سال از این اتفاق، لایه‌های زیرین زیر چندکیلومتر خاک رس و ماسه حبس شده بودند و گرما و فشار این اعماق، مواد آلی را به نفت تبدیل می‌کرد. برعکس، یک پلزیوسور پنج‌تنی که مرده به کف دریا سقوط می‌کند، بعید است برای طولانی‌مدت دست‌نخورده باقی بماند تا به مرحله تبدیل شدن به نفت برسد.

جسد این دایناسور در کف دریا مایه‌ دلخوشی موقت ماهی‌ها، سخت‌پوستان و … می‌شود که به سرعت بخش‌های آلی آن را از بین می‌برند. ما امروز هم شاهد این اتفاق برای اجساد نهنگ‌هایی که به بستر دریا می‌افتند، هستیم.

زغال‌سنگ مکان بسیار بهتری برای یافتن فسیل است. در واقع، بسیاری از بقایای گیاهی و حیوانی در درزهای زغال‌سنگ حفظ شده‌اند. اما ذخایر زغال‌سنگ به دوران کربونیفر (یا کَربُنیفِروس) (۳۵۹ تا ۲۹۹ میلیون سال پیش) بازمی‌گردند، یعنی چیزی حدود ۵۷ میلیون سال پیش از دایناسورهای اولیه؛ حتی آن فسیل‌های حیوانی که در زغال‌سنگ یافت می‌شوند هم به جای اینکه در خود فرآیند شکل‌گیری زغال‌سنگ نقش داشته باشند، فقط در آن جای گرفته‌اند.