مهم ترین چیزی که دولت با آزادسازی واردات خودرو مطرح کرد، تنظیم بازار خودرو و کاهش حباب در این بازار است. اگرچه پس از گذشت یک سال و نیم این قانون به درستی اجرا نشده است، اما کارشناسان این حوزه معتقدند حتی اگر شرکت های فعال در حوزه واردات با تمام ظرفیت به میدان بیایند، رویاهای دولت در این زمینه محقق نخواهد شد. به حقیقت می پیوندند.
واردات خودرو در حالی به 6532 دستگاه رسید که همه مسئولان اذعان داشتند که دولت تصمیم دارد 200 هزار خودرو به متقاضیان عرضه کند. یک سال از این وعده شش ماهه دولت می گذرد و به گفته کارشناسان این حوزه امیدی به تسریع واردات نیست.
اکثر کارشناسان صنعت خودرو بر این باورند که تشدید تحریم ها بر صنعت خودرو، تعادل بازار خودرو را به هم ریخته و اجرای قانون ممنوعیت واردات خودرو در دولت دوازدهم (برای جلوگیری از خروج ارز) نیز به ابزاری تبدیل شده است. تحریم‌ها را تسریع می‌کنند، اما دولت سیزدهم قانون ممنوعیت واردات را هم کنار گذاشته است، خودرو موفقیت‌آمیز نبود.
در همین زمینه محمد بیاتیان کارشناس صنعت خودرو و عضو کمیسیون صنایع مجلس نهم در گفت و گو با خبرنگار دنیای خودرو گفت: انتظار مردم حداقل این است که محصولات داخلی و مونتاژی به وفور در بازار انحصاری خودرو عرضه شود. ” تا زمانی که حباب قیمت آن در بازار بشکند. اما تاکنون قیمت گذاری دستوری و کمبود ارز مانع از تولید و عرضه خودرو در حد تقاضای بازار شده است.
به نظر شما بخشنامه‌های 8 ماده‌ای رئیس‌جمهور برای بهبود وضعیت صنعت و بازار خودرو در کدام بخش‌ها تا حدود زیادی اجرا شده است؟
تولید سالانه خودرو 50 درصد افزایش نداشت اما خودروهای اقتصادی مانند اطلس و سهند گروه سایپا تولید و به فروش رسید. تولید سه خودروی قدیمی نیز متوقف شد و 3 خودروی جدید با کیفیت تولید شد که خودروهایی مانند تایبا، تایبا 2، سینا نرمال، پژو 405، سمند و پژو 206 به تولید خود ادامه خواهند داد و تولید پژو پارس نیز ادامه خواهد داشت. تا زمانی که به تعهدات خود عمل نکند ادامه خواهد داشت. تولید خودروهای الکتریکی نیز روند خوبی داشته و بیشتر در انتظار سرمایه گذاری کلان دولت در زیرساخت تامین باتری و شارژ است.
عملکرد معیوب انبار خودرو نیز متوقف شده است اما واردات خودرو همچنان در گوشه کوچه است. در خصوص واردات سالانه 20 هزار خودروی تجاری و جایگزینی آنها با خودروهای فرسوده اقدام موثری صورت نگرفت و در صورت ورود خودرو به ناوگان سنگین خودرویی از ناوگان خارج نمی شد.
از واگذاری مدیریت دولتی ایران خودرو و سایپا به بخش غیردولتی خبری نیست. این در حالی است که با اجرای 85 استاندارد شاهد ارتقای نسبی کیفیت و ایمنی خودروهای تولید داخل بوده ایم و گارانتی محصولات داخلی به 3 سال یا 60 هزار کیلومتر افزایش یافته است. اما در خصوص بازار لوازم یدکی همچنان شاهد حضور لوازم یدکی تقلبی و قاچاق در بازار هستیم. قرعه کشی فروش خودرو نیز حذف شد، اما نه به این ترتیب از طریق «افزایش عرضه»، بلکه از طریق یک فرآیند «نوبت سازی»، گاه به مدت دو سال، که نتایج مثبت آن به وضوح در بازار خودرو مشهود بود.
در مجموع می توان گفت که برخی از تصمیمات از جمله مصوبه جمع آوری خودروهای معیوب و مصوبه یکسان سازی و افزایش گارانتی به طور کامل اجرا شده است و تصمیمات دیگری مانند مصوبه جهت گیری به سمت برقی سازی اجرا شده است. مصوبه حذف لات و مصوبه واردات خودروهای تجاری برای نوسازی جزئی و جزئی ناوگان. اما برخی تصمیمات از جمله مصوبه واردات بر اساس تقاضای بازار و مصوبه واگذاری دستگاه های اجرایی دولت به طور کامل روی زمین ماند. در نتیجه می توان گفت که تنها نیمی از هشت فرمان رئیس جمهور اجرا شد.
پیش فروش محصولات خودروسازان تا پایان اسفند 1403 هجری شمسی امکان خرید را از متقاضیان مستقیم خودرو سلب می کند. آیا با فروش محصولات خودروسازان در حاشیه بازار عید موافقید؟
وزارت ایمنی با همکاری خودروسازان در اسفند ماه سال گذشته و اردیبهشت ماه سال جاری پیشنهاد گروهی خودرو را با موعد تحویل اسفند ماه سال جاری آغاز کرد و تمامی متقاضیان ثبت نام شده منتظر ورود خودرو هستند. تحویل داده شده. این فرآیند برای حذف واسطه ها از بازار خودرو طراحی شده است. اما برای متقاضیان فوریتی که در این بین به متقاضیان خودرو اضافه می شوند، دولت باید از خودروسازان برای افزایش تیراژ تولید و عرضه حمایت کند. این کار نیاز به حمایت اولیه دارد، یعنی منطقی کردن قیمت خودرو با در نظر گرفتن هزینه های واقعی تولید و در نظر گرفتن سود سنتی و نه فروش نامنظم به قیمت حاشیه بازار.
همانطور که اشاره کردم قیمت گذاری هدفمند در صنعت خودرو یکی از مهمترین مشکلات این صنعت است. چه راهکارهایی را برای محدود کردن مداخلات اجرایی و بازگشت به نقش نظارتی دولت که یکی از دستورات هشت گانه رئیس جمهور بود، موثر می دانید؟
بازگشت شورای رقابت به موضوع قیمت گذاری خودرو و قیمت گذاری انواع خودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی در سال جاری تاثیر مثبتی در کاهش قیمت خودرو در بازار داشت. اما از آن زمان مشخص شد که سرکوب قیمت کارخانه ها یک راه حل موقت بود. سیستم یکپارچه نیز برای کنترل نوسانات بازار طراحی شده است. اما این سیستم فقط باید نقش نظارتی داشته باشد و ابزاری برای تحمیل فروش اجباری به خودروسازان نباشد. در شرایط فعلی باید بر افزایش تیراژ تولید تاکید شود. در این صورت خودروساز می تواند هزینه تولید را کاهش دهد. وزرای قبلی وزارت امنیت به آزادسازی قیمت اعتقادی نداشتند. اما با برکناری آقای فاطمی امین و تصدی سمت آقای علی آبادی، سیاست های وزارت حریم خصوصی در خصوص کنترل بازار خودرو تغییر کرد. چون آقای علی آبادی معتقد به آزادسازی قیمت خودرو است.
محصولات خودروسازان در دو نوبت در سامانه یکپارچه فروش به صورت انبوه عرضه شد و بر اساس وعده مسئولان وزارت حراست، انتظار می رفت عرضه همچنان ادامه داشته باشد. اما اکنون سیستم یکپارچه به دروازه ای برای عرضه مستقل و سریالی برای خودروسازان تبدیل شده است. به نظر شما این سامانه چگونه می تواند نقش خود را از عرضه خودرو به نظارت بر عرضه تغییر دهد؟
هدف از اجرای این طرح ساماندهی متقاضیان نهایی محصولات خودروسازان بود که به نظر من آثاری برای بازار داشت. اگر شرایط این صنعت مثل قرعه کشی بود قطعا قیمت محصولات خودروسازان از مرز یک میلیارد می گذشت.
اما این به معنای رضایت مطلق از عملکرد مدیران و تصمیم گیران در وزارت حریم خصوصی نیست. کارشناسان وزارت حراست تائید می‌کنند که نحوه قیمت‌گذاری خودروها مطابق با مصوبه 543 است، اما در عمل به نظر می‌رسد شورای رقابت در نیمه اول امسال نسبت به قیمت‌گذاری خودرو جدی نیست و رویه‌ها نقش را تضعیف می‌کند. شورای رقابت در حوزه قیمت گذاری خودرو. به همین ترتیب، فروش بر حسب تقاضا با فروش هایی که خودروساز بر اساس ظرفیت تولید و عرضه خود برنامه ریزی می کند، جایگزین می شود.
برخی از فعالان بازار خودرو افزایش قیمت محصولات خودروسازان را غیرقانونی می دانند. آیا شورای رقابت مجوز افزایش قیمت محصولات خودروسازان خصوصی را صادر کرده است؟
براساس اصلاحیه 633 شورای رقابت در مورد قیمت‌گذاری محصولات خودروسازان، خودروسازان می‌توانند اسناد و صورت‌های مالی مربوط به هزینه‌های تولید خود را به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارائه کنند تا این سازمان بر اساس داده‌های مالی. دریافتی می تواند به درخواست خودروسازان مبنی بر به روز رسانی قیمت محصولات، بررسی علت تغییرات نرخ ارز، قیمت مواد اولیه، قیمت نهاده های تولید پاسخ دهد و در نهایت با توجه به چارچوب مصوب شورای رقابت به خودروساز اجازه دهد. برای افزایش قیمت محصولات بر این اساس افزایش قیمت کارخانه ای برخی خودروها بر اساس اصلاحیه مصوبه شماره 633 شورای رقابت صورت گرفت.
یکی دیگر از نگرانی های خریداران خودرو، تغییر محصول مورد نیاز خودروسازان است. آیا این اقدام خودروسازان تخلف محسوب می شود؟
وقوع این حوادث دور از تصور نبود. به ویژه با گسترش استانداردهای اجباری به محصولات محبوبی مانند PARS که نمی توانند این استانداردها را پاس کنند. بنابراین خودروهایی مانند سورن پلاس و 207 پانوراما به عنوان جایگزین مشتریان ثبت نام شده در سامانه یکپارچه عرضه می شوند و 150 تا 200 میلیون تومان گرانتر از انتخاب اول متقاضیان هستند. اگرچه وزیر ایمنی در این خصوص اعلام کرده است که خودروسازان حق ندارند خریداران را مجبور به خرید محصولات خود کنند و باید طبق قرارداد عمل کنند، اما اگر سازمان استاندارد تسلیم نشود، این امر حداقل به تعداد آنها اجتناب ناپذیر است. در مورد خودروهای سفارش داده شده، وزیر ایمنی نیز به پاسخ خاصی اشاره کرد که نمی تواند باشد
منبع: https://www.donyayekhodro.com/news/248306/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%87%D8%B4%D8%AA-%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88-%D9%86%D8%B5%D9%81-%D9%88-%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7